Moje dziecko nie jest specjalnie roszczeniowe ani uparte ( drugie też zapowiada się być łagodnym okazem), jednak ma swoje widzimisię, które czasami jakoś dziwnie nie idzie w parze z moim. I tutaj zgrzyt, kłótnia, sprzeczka, nieposłuszeństwo, kara… no właśnie, z tym ostatnim to mam tyle problemu, że aż zaczęłam poszukiwać odpowiedzi na pytanie, jak właściwie karać dziecko?

Jak karać dziecko?

W internecie znalazłam wiele metod i rad dotyczących dzieci. Ale spróbujcie się do nich zastosować, spróbujcie dziecku karę wymierzyć NATYCHMIAST (czyli też w tym sklepie, w którym urządziło awanturę…), spróbujcie NIE DAĆ SIĘ PONIEŚĆ EMOCJOM! Napiszcie sobie algorytm, jak dobierać wysokość kary do przewinienia! Miejcie na wszystko gotowe rozwiązanie, a do tego bądźcie konsekwentni i współdziałajcie z mężem. Wszystko to jedna wielka papierowa bzdura, a ja jeszcze nie widziałam rodziny, która tak funkcjonuje.

Rodzice mają zawsze wiele do powiedzenia na temat karania. Poczytałam i dowiedziałam się na przykład, że trzeba: lać i patrzeć, czy równo puchnie; zamknąć w szafie, niech ochłonie; zabrać wszystkie przywileje; postraszyć ojcem; mocno potrząsnąć; wystosować pogadankę. Żeby stwierdzić, czy te złote rady się sprawdzą, udałam się w bardzo daleką podróż – zapuściłam się we własną przeszłość, gdy byłam dzieckiem, w zasadzie grzecznym, ale z wyskokami. I co? Przypomniałam sobie, jak to z bratem wygłupialiśmy się każde w swoim kącie, jak tylko czekałam, aż kara się skończy, a ja wrócę do swoich zajęć. Jak przez mgłę, ale jednak pamiętam, że kazania puszczałam mimo uszu, planując zemstę. I udawałam przed mamą, że boję się taty, a przed tatą, że boję się mamy. I wyszło na to, że wszystkie stosowane kary po prostu nie działały, a zamiast spowodować poprawę, dawały mi czas na zaplanowanie, jak tu następnym razem nie dać się przyłapać! Więc drodzy rodzice: czy kary rzeczywiście nie działają? Czy dziecko boi się samej kary czy rodzica, który ją wymierza? A jeśli to drugie, to co to za życie, skoro własne dziecko się mnie boi?!

Co więcej, mam wrażenie, że czasem nasz mały spadkobierca celowo wyprowadza nas z równowagi, żeby zwrócić na siebie uwagę. Bo lepsza taka uwaga, niż żadna, prawda? Nikt nie chce być niewidzialny, a już tym bardziej dziecko, które z natury jest egocentryczne. Moje przemyślenia poszły więc w tę stronę, że skoro dziecko domaga się uwagi w tak głupi, irytujący sposób (czyli psocąc i będąc nieposłusznym), to może ukaram go ignorancją?

I faktycznie – objawienie. Zadziałało. Chwila dla siebie na kanapie, z szarpiącą mnie za rękaw pięciolatką pozwoliła mi nabrać dystansu, a ją prawie wpędziła w stan paniki. Bo jak to, mama nie zwraca na mnie uwagi?! Ja włączyłam w sobie tryb milczącego Buddy, a mała wypróbowywała kolejne sztuczki, jak tu wyrwać mnie z niebytu i stanu nirvany. W końcu dziecko zapomniało, o co wrzeszczało uprzednio i była okazja porozmawiać. Kary nie było – karą była właśnie ta chwila nieuwagi. Byłam dumna, że intuicja dobrze podpowiedziała.

Drugim sposobem, który w naszym przypadku zadziałał, jest zabranie przyjemności. Powodem wycieczka do wymarzonego sklepu, a raczej tradycyjne marudzenie z ubieraniem, które tym razem przybrało formę „mega”. Po wielu ostrzeżeniach wycieczka została ostatecznie odwołana (co było mi nawet na rękę). Sama byłam zdziwiona, że gdy następnym razem przypomniałam małej marudzie o jej poprzedniej awanturze i o tym, że to ostatnia szansa na ogarnięcie się, dziecko samo przywołało się do porządku! Bo za pierwszym razem kara odwołanej wycieczki była dla niej tragedią, widocznie tak dużą, że zrezygnowała z kolejnego stawania okoniem.

Nie myślcie, że nie próbowałam wcześniej innych metod. Było zabieranie zabawek – ale co to za kara, skoro dziecko pokoju tyle sprzętów, że radzi sobie bez zabranej rzeczy, a moje ma też rzadką umiejętność bawienia się czymkolwiek. Teraz, gdy dzieci mają wszystko, mało które odczuwa brak po zabraniu im przedmiotu i nie postrzega tego jako kary. Poza tym mam wrażenie, że gdy ciągle straszy się karą albo ją wykonuje, to dziecko po prostu przechodzi nad tym do porządku dziennego – tylko czekać, aż nam powie „nie strasz nie strasz, bo się zesrasz”.  Dochodzi tu też do głosu ten najgorszy, rodzicielski koszmar, czyli konsekwencja. Trzeba mieć żelazną wolę, żeby nie dać sobie dziecku wejść na głowę i trzymać się jasnych, wyznaczonych zasad. Boleję nad swoją słabością, ale jeśli są tu rodzice, którzy wolą odpuścić, żeby nie zwariować, to możemy podać sobie rękę. A karanie wymaga solidnej dyscypliny i żelaznej woli – ja niestety wykazuję się nimi w pracy, a w domu…cóż. Nie można być idealnym 24h/dobę.

Naiwnie wierzę, że póki dziecko ma ochotę ze mną rozmawiać po tym, jak zrobiło coś złego, poradzę sobie z każdym problemem i niepotrzebny mi arsenał kar. Na razie nie muszę stosować drastycznych cięć, ale mam wrażenie, że żaden z takich chwytów – karne jeżyki, stawianie w kącie, zabieranie zabawek, odbieranie przywilejów – nie uczy samodyscypliny, a tylko pogłębia przepaść między rodzicem i dzieckiem. Przeczuwam, że moja utopia, w której każdy problem i złe emocje dadzą się rozładować zanim jeszcze przemienią się w histerię, niedługo się zawali. Prawdopodobnie czeka mnie jeszcze tylko kilka lat względnego spokoju, więc doradźcie: jakie kary stosujecie i czy w głębi serca widzicie, że działają, czy tylko uczą wasze dzieci sprytu albo lęku przed wami?

Moim zdaniem

Tagged in: