Magdalena Rybka. Logopeda z ogromnym zapałem do pracy. W wolnych chwilach uwielbia projektować i tworzyć pomoce logopedyczne i edukacyjne. Jest absolwentką studiów magisterskich na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. Prowadzi w Bochni gabinet logopedyczny „Rybka”. Jak sama mówi: „Spotkanie w gabinecie to obustronna nauka – ja uczę Dzieci, ale One też ciągle uczą mnie czegoś nowego, za każdym razem”. Z Magdą możecie się spotkać nie tylko w gabinecie, ale też na jej blogu: LOGOPEDARYBKA.PL .
——
Drogie Mamy, za nami już głoski ciszące i syczące. Pora na ostatnie w kolejności – szumiące.
Uwierzcie, może tylko mnie się tak trafia, a może jest tutaj pewna zależność, ale bardzo wiele dzieci, które trafiają w moje ręce, ma problem właśnie z wymową tychże głosek. Składa się na to kilka czynników, ale o tym za chwilę.
Głoski szumiące, to zmora obcokrajowców. SZ, RZ, CZ i DŻ wymagają bardzo sprawnych narządów artykulacyjnych. Powinny się one pojawić w mowie dziecka pomiędzy 4 a 5 rokiem życia. Jeśli diagnozuję dzieci i widzę, że dziecko ma skończone 4 lata i kilka miesięcy, a nie ma nawet najmniejszych prób wypowiadania tych głosek, to zaczynam działać. Do 5 roku życia muszą one już bardzo sprawnie funkcjonować w małej buźce, bo po nich czekamy na kolejną, ostatnią głoskę R. A praca nad nimi czasami trwa dosyć długo.
Co się dzieje w buzi?
Podczas wypowiadania głosek szumiących, ważne i niezbędne są trzy zasady:
1. Czubek języka podnosi się i zbliża prawie dotykając wałka dziąsłowego.
2. Ząbki są złączone (ale nie zaciśnięte).
3. Usta układają się w ryjek.
Proste? Niby tak, ale przy każdym z tych punktów czai się pułapka.
Przy punkcie 1 – nie uda się podnieść języka, jeśli jest on zbyt słaby i nie ma prawidłowej pionizacji (słowem, język to mięsień i musi być wyćwiczony aby prawidłowo unosić się ku górze – wiele dzieci ma z tym kłopot i tu należy zacząć od ćwiczeń pionizacji języka). Czasami też problemem może być zbyt krótkie wędzidełko podjęzykowe, które uniemożliwia jego uniesienie. To, czy jest za krótkie ocenia logopeda, a zabieg podcięcia go wykonuje chirurg stomatolog w znieczuleniu miejscowym.
Przy punkcie 2 – nie da rady złączyć ząbków maluch, który ma zgryz otwarty. Nie będę się tu rozpisywać dziś o możliwych przyczynach takiej sytuacji, ale jeśli zauważycie, że dziecko łącząc zęby, ma „szparę” między nimi, to lećcie do ortodonty. W takim wypadku nie będzie nam wychodził idealny „szum”, a wadę zgryzu i tak należy wyeliminować jak najprędzej.
Przy punkcie 3 – problemy z ułożeniem ust w ryjek (lub jak do mocnego całuska) mają dzieci, które borykają się ze słabym napięciem mięśniowym lub bardzo wiotkim mięśniem okrężnym ust. I wtedy należy zacząć właśnie od ćwiczeń tegoż mięśnia.
3,2,1 – zaczynamy!
1. Ćwiczenia pionizacji języka – wszelkie zabawy, które wymagają ponoszenia języka w górę (choćby po milimetrze, coraz wyżej):
- Liczenie językiem górnych ząbków.
- Oblizywanie słodkiego dżemu lub miodu z posmarowanej nim górnej wargi.
- Malowanie podniebienia językiem.
- Zdrapywanie czubkiem języka wafelka lub opłatka przyklejonego na wałek dziąsłowy.
2. Ćwiczenia na mięsień okrężny ust:
- Posyłanie jak najmocniejszych całusków.
- Zabawa w rybkę i naśladowanie jej miny.
- Kółeczko z drucika lub kartonu – tworzymy kółeczko, które przykładamy do ust tak, aby składając się one w ryjek, zmieściły się w otworze.
- Naprzemienne wypowiadanie samogłosek U oraz I.
Mięśnie rozgrzane, co dalej? Zaczynamy od ustawienia wszystkiego w buzi. Pamiętajcie – 3 punkty: język do góry, ząbki razem, usta w ryjek. Kiedy to mamy gotowe, przechodzimy do ćwiczeń w kolejności: sylaby, wyrazy, zdania.
1. SYLABY:
SZA SZO SZU SZE SZY / ASZA OSZO USZU ESZE YSZY / ASZ OSZ USZ ESZ YSZ
RZA RZO RZU RZE RZY / ARZA ORZO URZU ERZE YRZY
CZA CZO CZU CZE CZY / ACZA OCZO UCZU ECZE YCZY / ACZ OCZ UCZ ECZ YCZ
DŻA DŻO DŻU DŻE DŻY / ADŻA ODŻO UDŻU EDŻE YDŻY /
2. Kiedy opanujecie sylaby, próbujemy z wyrazami (głoska na początku, w środku i na końcu wyrazu):
SZOPA SZUFLADA SZAPON / KOSZYK MASZTY PUSZKA / MASZ KOSZ BUSZ
ŻABA ŻONA ŻUK / KORZENIE MARZENA PARZY
CZEKOLADA CZAPKA CZOSNEK / KOCZEK PĄCZEK BLUZECZKA / APACZ LECZ MIECZ
DŻDŻOWNICA DŻEM DŻOKEJ / DROŻDŻÓWKA DROŻDŻE DŻDŻYSTO
3. Pora na zdania i wierszyki (w sieci znajdziecie mnóstwo różnych zeszycików z gotowymi wierszykami, jeśli będziecie mieć z tym kłopot, napiszcie, doradzę):
SZARA MYSZ NOSI KOSZ Z SZYSZKAMI
ŻABA MARZENA MA MĘŻA ŻUKA
CZARNA CZAPLA CZEKA NA PĄCZKA Z CZEKOLADĄ
DŻDŻOWNICA ĆWICZY Z DŻOKEJEM DŻUDO W DŻUNGLII
Wymyślać i kombinować możecie do woli. Jedno jest pewne, im bardziej dziwne i śmieszne zdania wymyślicie, tym bardziej dzieciaki będą zachwycone!
To jak, ćwiczymy? Liczę na Was! 🙂
u nas po wielu miesiacach w koncu pojawily sie szumiac, dzieki naszej swietnej pani logopedy ktorej jestem wdzeczna poniewaz oprocz wiedzy ktora ma to tez swietny psycholog dzieciecy, moj synek prawie” jadł jej z reki” 🙂 pozdrawiam
prosze podac jakies cwiczenia odnosnie sepleniena.
Nigdy nic nie robilam w kwestii mowy u mojego dziecka , samo zaczynalo mowic i do dzis zostalp, gadula okropna, az za bardzo. Wszytsko wygada co sie w domu dzieje, ale ponoc ma to po mamusi czyli po mnie wiec jej wiekszosc niesnaskow wybaczam :]
Mam nadzieje ze to co teraz dzieje sie z moja corko to po prostu stre zwiazany z adaptacja w przedszkolu, tak pienia juz zaczynala mowic a teraz od 1 lipca poszla do zlobka majac 2 latka i niestety cos ja przyblokowalo.
Bardzo możliwe, że to chwilowy stres związany z adaptacją w nowym miejscu. Gdyby jednak ten stan utrzymywał się, to proszę skonsultować się z logopedą.
Nas niestety czeka wizyta u logopedy poniewaz synek bardzo niewyraznie mowi a ma juz 3 latka.
Super sa takie cwoczenai poprzez zabawe, zaraz bede cwiczyc z corka, mimo iz nie slysze u niej jakis problemow nigdy nie zaszkodzi ona bede zadowolona .
moj syn pieknie mowil do czasu kiedy przyszedl wiek na literke r, i tutaj zaczely sie schody, teraz jest zawstydzony i juz nie mowi jak dawniej
My mamy jutro wizyte u pani logopedy , mamy wade wymowy .
bardzo fajnie ze piszesz o takich cwicznenaich dla dzieci. rodzice niechetnie udaja sie o pomoc bezposrednio do specjalisty, znam duzo przypadkow ze poprzez cwiczenia w domu bardzo duzo dzieci po prstu zaczelo ladnie mowic bez pomocy logopedycznej.
Mam nadzieje ze nasze przygody z wada wymowa w krotce sie skonca, jezdzimy do logppedy od pol roku
Moj synek ma wadę zgryzu i też seplenił. Jest pod opieką logopedy od ponad roku i od dwóch tygodni mówi wyraźnie sz, cz. W maju skończył 4 lata.
Moje dzieko wie ze nie potrafi wymawiac R , i dlatego kazde slowo ktore wie ze zawiera ta gloske przekreca alboucina w polowie zeby tylko nie natknac sie na r, co robic ?
Nie wiem w jakim wieku jest dziecko, jeśli jednak powyżej 5 roku życia, to należy jak najszybciej udać się do logopedy aby wywołać i utrwalić tę głoskę w wymowie.
Moja corczka tez ma problem z wymowa sz cz i od jakiegos czasu chodzimy do logopedy ciekawe kiedy zacznie praca przynosic efekty.
Ile lat musi miec dziekco zeby wumawiac te szumiace gloski ?
Odpowiedź jest w tekście powyżej – pojawić się powinny między 4 a 5 rokiem życia dziecka.
Całe szczescie ze moje dziecko jakos cudem ocalalo i potrafi na kazdym etapie dorastania kowic to co nalezy, ufff
Mam syna 8 leniego ktory jest po podcięciu wędzidełka, nie wymawia sz i cz i ż, zamiast i mowi j.
Co ciekawe w domu mu w gole nie wychodzi cwiczenia natomiast w gabinecie logopedycznym cwiectnie mowi.
pani kingo! kradne ten artykol i drukuje go dla sostry ktorej synek ma problemy , dzieki :*
A ja poszukje cwiczen do wymawiania gloski r , jest teg omnostwo na internecie ale ja chcailabym takie proste zeby dziecko samo cwiczylo z checia a nie trudzilo sie bo ja efektow takiej pracy nie widze, chce zachecic niz prosic o cos zlego.
Poleca Pani jakieś ksiazeczki , bajeczki do nauk iz dzieckiem wyrazow ? mam 3 latke ktora slabo mowi.
Polecam „Pucio uczy się mówić”, „Przedszkolak kocha czytać”
Moje dziecko nie mówi sz,f, ś, cz oraz r i w. poza tym często połyka głoski, mowi dosc niewyraznie. Drugi rok ma zajęcia logopedyczne w swoim przedszkolu, ale nie ma zadnego efektu- cały zeszły rok wałkowali ko-ko, gę-gę, i-ha-ha 🙁
Moja trzylatka bardzo duzo mowi oprocz tego zna sporo slow, buduje długie zdania, ale nie potrafi wymawiać niektorych głosek. I tak się zastanawiam czy jakoś to z nia cwiczyc czy czekac az samo minie? tak na szybko to z tego co pamietam to mowi : g=d, k=t, l,r=j, sz,ż=s, cz=c
Na sz,rz,cz,dż,r ma jeszcze chwilę czasu, ale głoski [k] i [g] powinny się już pojawiać jeśli Córeczka ma skończone 3 latka. Najlepiej byłoby skonsultować się z logopedą, który pokaże jak ćwiczyć w domu, aby uzyskać te głoski w wymowie.
abstrachujac od temtu na twoim blogu to mamy swietnego logopede , czlowiek dusza pani ania jest dla mojego syna jak ciocia. tlumaczy, cwiczy nieustannie proboje nowych rzeczy, jest cierpliwa, umie zachecic o to chodzi w dobraniu dla sibie idealnego nauczyciela mowy. nasz synek bardzo niewyraznie mowil ale z pomoca pani logopedy od 10 miesiecy pracy jest o niebo lepiej teraz kazdy go rozumie a on nie ma stresu ze nie potrafi czegos powiedziec.
swoja droga to tylko w polsce najwiecej szumu w okol wady wymowy u dzieci, wcale sie nie dziwie skoro nasz jezyk jest trudny i dorosli maja problem z wymawianiem jakis wyrazow a co dopiero male dzieci ktore dopiera zaczyna przygode z jezykiem. obcokrajowiec ktory uczy sie polskiego naprawde ma ciezko wymowic jakies pszczolki, przysiolki, trzciny, szczesc boze i inne trudne slowa. my natomiast bez probemy potrafimy wymawiac angilekise slowa 🙂
Mam pytanie do pani logopedy, czy wady wymowy sa dziedziczne ? poniewaz ja od zawsze mam wade – po prostu sepelnie troszeczke a moje dziecko narazie nie slysze choc jest jeszcze zbyt male na jakiekolwiek oceny to pytam
Dziedziczne nie są. Mogą jednak „przechodzić” z rodziców na dzieci poprzez naśladowanie wzoru wymowy rodziców z wadą wymowy.
kiedy dziecko powinno bezblednie wymawiac te gloski ?
Odpowiedź jest w tekście powyżej – pomiędzy 4 a 5 rokiem życia dziecka…
cwiczymy juz od 3 miesiecy gloski szumiace, coraz lepiej nam idzie, jestesmy w temacie bardzo na bierzaco
Za rok moj synek idzie do szkoly, a my ciagle mamy braki w wymowie, martwie se ze dzieci beda sie z niego smialy. Pracujemy pracujemy po 2 razy w tygodniu spotykamy sie u logopedy to juz nasz 3 logopeda i cwiczymy duzo w domu. Mam nadzieje ze w koncu ruszy i od wrzesnia bedzie juz poprawnie mowil .
Jak długo ćwiczy się takie głoski? Po jakim czasie udac sie do logopedy jesli cwiczenia w domu nie pomoga? Dziekuje z gory za informacje.
U każdego dziecka praca przynosi efekty w różnym czasie, ciężko powiedzieć ile czasu trezba aby je opanować. Ważne, aby ćwiczyć regularnie codziennie. Jeśli po miesiącu nie pojawi się nadal żadna z głosek, to proszę poradzić się logopedy 🙂
Jesli chodzi o gloski szumiace to sama jako dorosla osoba mam z tym problem. Wynika to z tego ze mam od zawsze szpare miedzy zebami, wacham sie nad aparatem ale tez nie mam pewnosci czy to pomoze a jak nie to przeciez sa wielkie koszty.
Myślę, że u osoby dorosłej jest to już tak utrwalone, że sam aparat sprawy nie załatwi. Na pewno konieczne będą ćwiczenia korekcyjne.
Moja corka sepleni i ostatnio jeszcze slowa logopedy mnie calkowicie dobily poniewaz powiedziala mi pani ze dziecko jest zakwalifikowane do ryzyka dyslekcji, czy to ma jakis zwiazek?
Wada wymowy może, ale nie musi mieć związku z dysleksją. Proszę się nie przejmować aż tak – ryzyko dysleksji to nie jest jeszcze dysleksja. Odpowiednimi działaniami można temu zaradzić. Proszę poprosić logopedę o wskazanie ich i zalecenie ćwiczeń.
Ja przepraszam ale tak z innej beczki, jak wywolac mowe u dziecka autystycznego ktore nie mowi ?
Temat rzeka – każdy autystyk jest inny i często metoda, która zadziała u jednego, u innego nie da nic. Nie wiem ile lat ma dziecko, ani czy już czegoś próbowaliście. Ja pracuję Metodą Krakowską i ją mogę Wam polecić, ale tu konieczna jest diagnoza logopedyczna.
No to pieknie czeka nas z corka duzo pracy:(
Dziekuje za pomoc, super mi sie sprawdzily wczesniejsze tekst yi cwiczenia . Cwiczymy nadal z synem wiec
wszytsko to co czytam to trudne do wykonania zwlaszcza z zdzieckiem ktore niekoniecznie ma checi wspolpracy, ja to zrobic jak zachecic do takich cwiczen ?
Spróbujcie zrobić tablicę motywacyjną – codziennie rysujcie uśmiechniętą buźkę jeśli dziecko ładnie poćwiczyło. Po uzbieraniu 30 buziek – nagroda 😀
Co w przypadku kiedy dziecko się jąka ?
Koniecznie diagnoza całościowa u logopedy. I dopiero wtedy plan dalszego działania.
Pamietam siebie jak mama robila mi cwiczenia przed lustem, musilam byc duza skoro to pamietam, dzis juz wszystko ze mna ok.
U nas problem był z wymówiniem literki „K” córka od 4 miesięcy uczeszczała ze mna na zajecia logopedy, i niedawno w koncu udało się. 🙂 pojawiła sie i teraz nawet sama chodzi i sobie powtarza w kołko k k k k k ;P
Co prawda u nas nie ma narazie problemów z wymową, ale ćwiczenia typu asza oszo i te wszyetskie inne ktore proponujesz warto porozciagac buzie przeciez nie zaszkodzi.
ale super te cwiczenia, chetnie jutro pocwicze z synem 🙂
ale super te cwiczenia, chetnie pocwicze z synem 🙂