Magdalena Rybka. Logopeda z ogromnym zapałem do pracy. W wolnych chwilach uwielbia projektować i tworzyć pomoce logopedyczne i edukacyjne. Jest absolwentką studiów magisterskich na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. Prowadzi w Bochni gabinet logopedyczny „Rybka”. Jak sama mówi: „Spotkanie w gabinecie to obustronna nauka – ja uczę Dzieci, ale One też ciągle uczą mnie czegoś nowego, za każdym razem”. Z Magdą możecie się spotkać nie tylko w gabinecie, ale też na jej blogu:  LOGOPEDARYBKA.PL .

——

Staramy się dbać o ciała swoje i swoich dzieci – biegamy, chodzimy na siłownię, pływamy, pamiętamy o spacerach na świeżym powietrzu, zdrowo się odżywiamy (albo chociaż wiemy, że powinniśmy). Ale czy pamiętamy o tym, żeby odpowiednio dbać o formę naszych (i naszych Maluchów) mózgów? Chcę Was dziś przekonać, jak ważne są ćwiczenia stymulujące rozwój mózgu, po co one nam są potrzebne, a także jak się za nie zabrać.

Nasz mózg waży zaledwie około 1,4 kilograma. Ciężko sobie wyobrazić, jak w tak małej przestrzeni mieści się około sto miliardów neuronów. Dla nas, ludzi, najlepszą informacją jest odkrycie tzw. „neuroplastyczności”. Zjawisko to nie jest niczym innym, jak zdolnością ludzkiego mózgu do zmian, które wywołują czynniki zewnętrzne (stymulacja). Bardzo długo uważano, że neuroplastyczność jest możliwa tylko do pewnego wieku, a później tracimy ją. Dziś już wiadomo, że nasz mózg jest plastyczny przez całe życie, a więc możemy całe życie wpływać na niego i mieć realną nadzieję na efekty.

1. Czym są ćwiczenia będące treningiem dla mózgu?

To wszelkiego rodzaju ćwiczenia, zadania i aktywności, które wymagają od Twojego Malucha wysiłku umysłowego. Podczas ich wykonywania, dziecko analizuje, przekształca, wyciąga wnioski, zapamiętuje, zauważa, identyfikuje, koduje, obraca itd. Zadań tego typu jest naprawdę tysiące. Im trudniejsze (oczywiście w granicach wieku i umiejętności ), tym większy wysiłek umysłowy dziecka, a co za tym idzie – tym lepszy trening dla mózgu.

2. Po co trenować mózg dziecka?

Tutaj w zasadzie każdy z nas może mieć inny argument, bo jest ich naprawdę dużo. Postaram się przytoczyć Wam najważniejsze. Trening mózgu dziecka – wykonywanie zadań wymagających wysiłku umysłowego:
– wspomaga umiejętność koncentracji i uwagi (potrzebną podczas nauki czy wykonywania różnych, domowych czynności).
– ćwiczy pamięć (sprawna pamięć jest bardzo potrzebna do nauki szkolnej, a także do nauki innych języków).
– uczy myślenia analitycznego i logicznego (niezbędnego w nauce matematyki, a także czytania).
– wspomaga naukę czytania i pisania w szkole.
– wspomaga naukę matematyki.
– świetnie stymuluje analizę wzrokową (bardzo potrzebną w nauce czytania i pisania).
– jest dobrym rozwiązaniem na zastąpienie gier komputerowych czy telewizora.
– jest okazją do wspólnej zabawy (podszytej nauką) wraz z rodzicami czy rodzeństwem.
– wspomaga pracę półkul mózgowych, oraz połączeń między nimi, a przez to pozytywnie wpływa na rozwój dziecka (także językowy!).
-daje okazję do ćwiczeń językowych (opowiadanie, komentowanie, wyjaśnianie instrukcji, dialog z rodzicem).
-wyzwala w dzieciach emocje (dumę z wykonanego zadania, radość spowodowaną pochwałą rodzica).

pomoce-logopedyczne3. Rodzaje ćwiczeń stymulujących mózg

Szukanie różnic na obrazkach – klasyczne zadanie, które można znaleźć w wielu zestawach gotowych ćwiczeń dla dzieci. Jeśli nie masz takiego pod ręką, przetnij kartkę formatu A4 na pół. Następnie stwórz dwa identyczne obrazki, które jednak będą różniły się pewnymi szczegółami. Zadaniem dziecka jest odkryć te szczegóły.

Rysowanie – może nie jest to żadne „specjalistyczne” ćwiczenie, bo z pewnością każde dziecko choć raz w życiu próbowało rysować, ale nie wszyscy wiemy, jak istotne jest ono dla rozwoju Malucha. Przede wszystkim, pola mózgowe, które są pobudzane podczas rysowania, leżą tuż obok pól odpowiedzialnych za mowę. Dzięki rysowaniu więc, stymulujemy rozwój mowy, wiedzieliście o tym?

gimnastyka-mozgu-dzieckaDobieranie identycznych obrazków w pary – wystarczy wydrukować (darmowe pomoce logopedyczne można pobrać ze strony Magdy KLIK )  / narysować/ kupić dwa komplety identycznych obrazków. Rozsypujemy je przed dzieckiem, a następnie łączymy identyczne.

jak-cwiczyc-mozg-dziecka
trening-mozguWykluczanie ze zbioru – Zadaniem dziecka jest dostrzeżenie wśród grupy obrazków jednego niepasującego (np.: obrazki kotów a wśród nich krowa/ obrazki chmurek a wśród nich liść) (znów drukujemy/kupujemy/rysujemy), zaznaczenie go i wyjaśnienie, dlaczego nie pasuje do pozostałych. Zamiast kartki można wykorzystać przedmioty konkretne, z których jeden nie będzie pasował (może nie pasować pod kątem wyglądu, użycia, pochodzenia itp…).

Składanie obrazków rozciętych na części – nie mylcie tego z klasycznymi puzzlami! Puzzle mają otworki, a więc można je układać, dopasowując do siebie, ale bez zwracania uwagi na obrazek. Moje ćwiczenie jest bardziej wymagające. Obrazki przedstawiające jeden konkretny przedmiot lub osobę, rozcinamy kolejno na 2,3,4,5,6,7 części (stopnie trudności). Najpierw będą one rozcinane za pomocą cięć prostych (na krzyż), a potem skośnych (dowolnie). Zadaniem Malucha będzie ułożenie ich w całość.

Powtarzanie ( a potem: kontynuowanie i uzupełnianie) sekwencji – z obrazków, przedmiotów, plastikowych nakrętek, surowych makaronów, itp., układamy sekwencję (np.: jabłko-dom-pies). Zadaniem dziecka jest ułożenie pod spodem takiej samej sekwencji. Stopniowo zwiększamy trudność, dodając coraz więcej elementów. Kiedy dziecko bez problemu powtarza sekwencję, przechodzimy do kontynuowania – układamy pierwsze cztery elementy, a pozostałe dokłada Maluch (analizując początek stworzony przez Ciebie). Po tym możemy przejść do uzupełniania. Ułóż długą sekwencję, a następnie powyciągaj niektóre elementy. Na podstawie analizy całości, dziecko uzupełnia puste miejsca.

Kodowanie – wybierz kilka obrazków/przedmiotów. Pod każdym z nich połóż małą karteczkę z symbolem (np.: koło, kreska, krzyżyk, kwadrat, trójkąt). Ten zestaw będzie wzorem. Teraz znów ułóż te same przedmioty przed dzieckiem w innej kolejności. Daj mu także drugi zestaw karteczek z symbolami. Jego zadaniem będzie dołożenie takich samych karteczek, jak w zestawie – wzorze.

Ćwiczenia pamięci symultanicznej (prawej półkuli mózgu)- stwórz dwa zestawy obrazków/przedmiotów, zbudowane z trzech elementów (np.: koło, kwadrat, trójkąt). Jeden zestaw masz Ty, drugi dziecko. Zasłoń kartką obrazki dziecka, aby go nie rozpraszały. Teraz zasłoń się czymś (np.: zeszytem) i ułóż sekwencję z obrazków (koło – trójkąt – kwadrat). Teraz odsłoń zeszyt i pokaż dziecku swój wzór przez 3 sekundy. Zasłoń go powtórnie i odsłoń zestaw dziecka. Teraz jego zadaniem będzie ułożenie z pamięci Twojego wzoru. Zwiększając poziom trudności, dodawajcie więcej elementów i zmieniajcie je na obrazki przedstawiające konkretne przedmioty.

Ćwiczenia pamięci sekwencyjnej (lewej półkuli mózgu) – znów stwórz dwa zestawy obrazków/ przedmiotów dla Ciebie i Malucha. Zasłoń jego zestaw kartką. Teraz Ty wybierz dwa (potem coraz więcej) obrazki i zaprezentuj mu je kolejno – pokaż misia przez 3 sekundy, obróć obrazek spodem do góry. Teraz pokaż przez 3 sekundy obrazek auta, a następnie obróć spodem do góry. Dopiero teraz odsłoń obrazki dziecka. Jego zadaniem będzie odtworzyć z pamięci rodzaj i kolejność obrazków, oraz ułożyć je tak samo, pod Twoimi.

Kategoryzowanie – ze zboru obrazków/przedmiotów budujemy kategorie (zbiory). Najpierw Ty połóż przed dzieckiem, np.: auto i cukierka. Teraz z pozostałych obrazków (które w tym wypadku będą zawierać szeroko pojęte pojazdy i słodycze) dziecko buduje kategorie, dokładając do dwóch ułożonych przez Ciebie. Kategoryzować można ze względu na pochodzenie, przeznaczenie, barwę, kształt, itd…

To tylko część ćwiczeń stymulujących pracę mózgu Twojego Małego Geniusza. Przykładów i rodzajów zadań jest dużo więcej. Mam nadzieję, że zachęciłam Was do rozpoczęcia gimnastyki mózgu Waszych dzieci. Nawet jeśli nie widać efektów gołym okiem z dnia na dzień, to uwierzcie – nie zmarnujecie czasu! Powodzenia!

Darmowe pomoce logopedyczne można pobrać ze strony Magdy KLIK )